Kim była Eva Perón? Co się z nią stało po śmierci?

Eva Duarte de Perón, znana również jako “Evita”, była argentyńską aktorką, działaczką społeczną i pierwszą damą Argentyny w latach 1946–1952. Urodziła się 7 maja 1919 roku i zmarła 26 lipca 1952 roku. Eva Perón była żoną argentyńskiego prezydenta Juana Domingo Peróna, który pełnił urząd przez dwie kadencje.

Eva Perón stała się ikoną kulturową, a jej życie i działalność zostały uwiecznione w różnych filmach, książkach, musicalach i innych dziełach artystycznych. Jej historia nadal fascynuje ludzi na całym świecie. Eva Perón budziła bardzo sprzeczne emocje w Argentynie. Przez jednych była uwielbiana a przez innych nienawidzona.

Eva dorastała w miasteczku Junín, które znajduje się 260 km od Buenos Aires, stolicy Argentyny. W wieku zaledwie 15 lat przeniosła się do Buenos Aires z chęcią pozostania aktorką. Historia jej wyprowadzki nie jest jasna; jedna wersja mówi, że pojechała tam z mamą i po znalezieniu pracy w radiu, już tam została. Druga historia sugeruje, że pojechała tam ze sławnym piosenkarzem, który pomógł jej trochę w karierze. Jej życie w Junin było dalekie od luksusów, a przeprowadzka do Buenos Aires miała pomóc polepszyć jej standard życia – i to się udało, i to jak! Chociaż jej przeprowadzka jako tak młodej dziewczyny do dużego miasta wzbudzała wiele kontrowersji. Przecież co ona tam sama wyrabiała? 🙂 Eva Perón pracowała w radiu i dorabiała jako aktorka filmowa i teatralna.

Jak doszło do poznania Evity i Juana Perón?

W 1944 roku w prowincji San Juan miało miejsce trzęsienie ziemi. Trwało 7 sekund i miało siłę 7,4 w skali Richtera. Była to najgorsza katastrofa w historii Argentyny, w wyniku której zginęło siedem tysięcy ludzi, a dwanaście tysięcy zostało rannych. Podobno ponad 90% budynków zostało zniszczonych. Ludność głęboko poruszona tą tragedią zorganizowała zbiórki i akcje solidarnościowe, i to właśnie w jednej z nich Perón i Evita spotkali się na zawsze. Podczas tego spotkania Juan Perón przedstawiał swoje pomysły, jak można pomóc ofiarom trzęsienia ziemi, a Eva Perón, wówczas prezenterka radiowa, przedstawiła swoje. Juan Perón był wówczas wojskowym oficerem i ministrem pracy oraz opieki społecznej.

Krótki urywek z tego wydarzenia:

Podobał mi się sposób działania i myślenia tej wrażliwej kobiety. – miał powiedzieć Perón. Była praktyczna i wnosiła nowe pomysły. „No cóż, skoro pomysł wyszedł od ciebie, weź odpowiedzialność za nadanie mu kształtu” – powiedziałem. Tego dnia Eva Duarte, która okazała się kobietą niezrównaną, odpowiedziała mi: „Tak mam zamiar zrobić, wszystko zorganizować!” I ostrzegła mnie: „To znaczy, jeśli mi pozwolisz. Jeśli, jak twierdzi, sprawa Ludu jest jego własną sprawą, bez względu na to, jak daleko się posunie, bez względu na to, jak wielkie będzie poświęcenie, nie przestanę być u jego boku.

Oficjalne spotkanie, które na zawsze naznaczyło ich życie, odbyło się w nocy 22 stycznia 1944 roku w Luna Park, gdzie odbywał się festiwal artystyczny na rzecz ofiar trzęsienia ziemi. Mówi się, że Eva “podrywała” Juana Peróna, co jak na tamte czasy było dość odważnym aktem. W serialu “Santa Evita” możemy zobaczyć, jak wyglądało domniemane spotkanie tej pary. Na koniec festiwalu Eva miała powiedzieć do Juana, że owszem, wraca do domu, ale z nim. Powtórzę… jak na tamte czasy to było naprawdę niespotykane. Dlatego też wiele osób widziało Evę Perón jako kobietę bez klasy, niewykształconą i posługującą się słownictwem, które nie przystoi damie.

Juan i Eva wzięli ślub w 1945 roku. Eva miała wtedy 26 lat, a Juan Perón miał wtedy 50 lat. Była między nimi spora różnica wieku, więc naturalne jest, że Juan Perón już miał na swoim koncie jedno małżeństwo; jego poprzednia żona zmarła w 1938 roku, wchodząc w nowy związek małżeński jako wdowiec. Jak wspomniałam wcześniej, wielu osobom nie podobało się to małżeństwo, i wiele osób z rządu ostrzegało Juana, że ta kobieta narobi mu problemów i przeszkodzi w karierze. Evita stanęła u jego boku i zaczęła angażować się w politykę. Była niezwykle aktywna jako pierwsza dama, działając na rzecz ubogich, kobiet i pracowników.

Jak przysłużyła się Evita Perón Argentynie?

Najważniejszym osiągnięciem Evity Perón było stworzenie Fundacji Fundación Eva Perón, która działała na rzecz ubogich i potrzebujących. Fundacja ta dostarczała żywność, ubrania, schronienie oraz opiekę medyczną dla biednych. Evita była niezwykle zaangażowana w tę pracę i często osobiście odwiedzała potrzebujących. Jej działalność charytatywna stała się niezwykle popularna w kraju, a sama Evita zyskała ogromną popularność wśród mas. Z relacji osób, które odwiedzały Evitę prosząc ją o pomoc, wynika że pierwsza dama potrafiła nawet dać potrzebującemu nawet dom.

Fragment z wikipedii o fundacji Evy Perón:

“Fundacja otrzymywała darowizny od firm, związków i pracowników, ale te darowizny były często wymuszane. Za nieudzielenie wsparcia groziły kary pieniężne, a nawet więzienie. Część jej przeciwników oskarżało ją o przywłaszczanie sobie pieniędzy z datków, jednak nic takiego nie zostało udowodnione. Pomimo podejrzeń wobec Evy Perón, fundacja zrealizowała wiele ważnych celów, przyznając stypendia, budując domy, szkoły i szpitale.”[1]

Jednak jej wpływ i popularność nie ograniczały się jedynie do działań charytatywnych. Evita była również ważnym doradcą swojego męża i miała znaczący wpływ na politykę Argentyny. Jej wystąpienia publiczne, zwłaszcza te, w których przemawiała w obronie praw kobiet i pracowników, wciąż są cytowane i cieszą się uznaniem. Evita przyczyniła się do tego, że 23 września 1947 roku, Argentyna przyznała kobietom pełne prawa wyborcze. Był to przełomowy moment w historii kraju i regionu Ameryki Łacińskiej.

Jaka była Eva Perón?

Jaka była naprawdę Eva Perón.. tego się nie dowiemy, ale musimy ufać licznym opisom, które możemy znaleźć w książkach czy opowiadaniach o niej. Z opowiadań wynika, że była bardzo zakochana w Peronie. Mówi się, że Eva Perón była ambitna i stanowcza. Jednak, nie posiadała wykształcenia wyższego, często mówiono, że była ordynarna, że jej przemówienia nie były zbyt wykwitne ani wyszukane w słowach. Może właśnie dlatego tak bardzo poruszła Argentynę, ludzie odnajdowali w niej ukojenie, czuli że potrafiła zrozumieć ich potrzeby bo była taka jak oni. Jej zwolennikami były przede wszystkim osoby z klasy robotniczej. Sama Evita mówiła, że otaczający ją doradzcy i członkowie rządu używają bardzo wyszukanego słownictwa i czasami nie rozumie co do niej mówią. Dlatego tak bardzo lubiła spotykać się z potrzebującymi ludźmi, któych nazywała “descamisados” czyli tłumacząc dosłownie na polski – “bezkoszulkowcy” oraz “grasitas” czyli również tłumacząc dosłownie – “tłuszczyki”. Jej przeciwnicy, czyli w głównej mierze wojsko, mówiło na nią “Yegua” co po hiszpańsku oznacza klacz. Dla odmiany, w lunfardo czyli żargonie argentyńskim “yegua” oznacza prostyutkę.

Eva Perón nie była naturalnie blondynką, co mówi o tym fragment z książki Santa Evita

“W pewnym momencie 1948 roku Evita skorzystała z rady Julio Alcaraza, fryzjera gwiazd złotej ery argentyńskiego kina i zaczęła rozjaśniać włosy w poszukiwaniu pochlebnego blondu, który podkreślałby jej rysy. Podczas drugiej lub trzeciej sesji spaliły mu się końcówki, a ponieważ musiała wybiec na inaugurację szpitala, chciała je przyciąć. Fryzjer wolał rozwiązać problem, czesając plecy, z jasnym czołem i dużym kokiem utrzymywanym na karku za pomocą wsuwek.”

Julio Alcazar w wywiadach mówił, że to właśnie on stworzył Evę Perón i jej ikoniczny kok.

Eva była prostą dziewczyną, która wyrwała się z biedy, częściowo spełniając swoje marzenie o byciu aktorką. Została pierwszą damą Argentyny z ambicjami do zostania wiceprezydentką. Na ambicjach się skończyło.. jej zwolennicy bardzo chcieli aby ogłosiła swoją kandydaturę. Niestety, mówi się, że jej mąż i junta wojskowa byli przeciwni jej kandytaturze. Kolejnym powodem czemu nie mogła kandydować była jej szybko postępująca choroba – rak szyjki macicy. W książcę jak i serialu “Santa Evita” możemy zobaczyć jak małżeństwo kłóci się o tą sprawę. Eva Perón naciskała aby jej mąż ogłosił jej kandytaturę, jemu jednak wydawało się to niewłaściwe. Co ciekawe, jego następna po Evicie żona – Isabela była prezdydentem Argentyny, ale budziła w społeczeństwie odmienne uczucia niż Evita.

Przedwczesna śmierć i tajemnice związane z jej zwłokami

Niestety, życie Evity Perón zakończyło się zbyt wcześnie. Zmarła na raka w wieku 33 lat, w 1952 roku. Jej śmierć była ogromną stratą dla Argentyny, oczywiście dla tych co ją kochali i popierali. I tutaj rozpoczyna się bardzo ciekawa historia o tym jak Evita, nawet po swojej śmierci sprawiła że mówiła o niej cała Argentyna.

Perón chciał, aby jego żona została zabalsamowana, a jej szczątki spoczęły w „Monumento al descamisado”, faraońskim panteonie, który miał zostać zbudowany specjalnie dla niej. Z opowiadań bliskich Evie osób wynika, że Eva nie chciała aby ktoś widział jej ciało po śmierci, pomysł Perona był wbrew woli małżonki. Konserwację zwłok powierzył prestiżowemu hiszpańskiemu anatomowi Pedro Ara, który rozpoczął swoje zadanie zaledwie kilka godzin po śmierci pierwszej damy.

Plany przybrały nieoczekiwany obrót w 1955 r., trzy lata po śmierci Evity, kiedy Perón został obalony w wyniku wojskowego zamachu stanu podczas tak zwanej „rewolucji wyzwoleńczej”, która zakazała peronizmu przez prawie dwie dekady. Obalony prezydent uciekł na wygnanie, ale ciało jego drugiej żony pozostało w CGT, pod opieką Ary.

To, co wydarzyło się potem, utrzymywano w tajemnicy przez 16 lat, a ujawniono dopiero kilkadziesiąt lat później dzięki dziennikarskim śledztwom i książkom, takim jak popularna „Santa Evita” (1995) Tomása Eloya Martíneza, na której podstawie zrobiono serial o tej samej nazwie. Można go obejrzeć na Disney+.

Według dziennikarza Bonassa wojsko, które odebrało władze Peronowi, chciało sprawdzić, czy ciało leżące w CGT rzeczywiście należało do jego żony i czy nie była to „lalka woskowa”. Istnieje teoria, że hiszpański lekarz który balsamował zwłoki Evy Perón, wykonał kilka kopii jej ciała z wosku. Jednak informacja ta, nie jest potwierdzona przez historyków. Aby się tego dowiedzieć, powołano komisję złożoną z wybitnych lekarzy. i pobrano badania tkankę z lewego ucha. Po przeprowadzeniu badań, które obejmowały serię prześwietleń, potwierdziły, że to była pierwsza dama, oraz że Ara zdołał zachować ciało„ze wszystkimi narządami wewnętrznymi”.

Strach, że peroniści mogliby spróbować ukraść ciało „i użyć go jako pochodni do podpalenia kraju”, skłonił wojsko do obmyślenia złowrogiego tajnego planu: porwania ciała i spowodowania jego zniknięcia. Prezydent Pedro Eugenio Aramburu powierzył operację podpułkownikowi Carlosowi Moori Köenigowi, szefowi wywiadu wojskowego. Który podobno wcześniej pracował dla Peron’a i miał śledzić Evitę na jego zlecenie.

Według argentyńskiego historyka Felipe Pigny, który napisał dwie książki o Evie Perón, nakazano porwanie ciała i zorganizowanie „chrześcijańskiego pochówku, który nie mógł oznaczać niczego innego niż potajemny pochówek”. Jednak Moori Köenig był nieposłuszny prezydentowi. Jego ludzie zabrali ciało i próbowali ukryć je w różnych częściach Buenos Aires. Jednakże za ich ruchami podążali członkowie rodzącego się ruchu oporu peronistów, którzy monitorowali ukradkową drogę zwłok i zostawiali świece i kwiaty – według Pigny pochodziły one z rośliny Myosotis, lepiej znanej jako „nie zapomnij o mnie” – co wskazuje, że wiedzieli gdzie jest.

Ukrywanie ciała Evity Perón doprowadziło pewnego dnia do okropnej tragedii. Stało się to, gdy Moori Köenig oddał zabalsamowane ciało pod osobistą opiekę swojego zastępcy, majora Eduardo Arandii.Arandía ukrył trumnę Evity na strychu domu, który dzielił z żoną i córeczką.

„Pewnej nocy usłyszał hałas w swoim domu przy 500 General Paz Avenue i wierząc, że to komandos Peronistów przybywa na ratunek swojemu chorążemu, wziął swój 9-milimetrowy pistolet i opróżnił magazynek na poruszającą się w ciemności bryłę: była to jego ciężarna żona, która zginęła na miejscu.”

Po tym epizodzie Moori Köenig – który według historyka miał „niezdrową pasję do zwłok” – zabrał ciało Evity do swojego biura, do małego pokoju obok jego biura, gdzie umieścił je pionowo, ukryte w pudełku który pierwotnie zawierał materiał do audycji radiowych. Pigna i Bonasso zgadzają się, że pułkownik miał obsesję na punkcie zwłok Evity, które także eksponował „jak trofeum”. Jednak jedna z osób, którym pokazał ciało, młoda María Luisa Bemberg – późniejsza wielokrotnie nagradzana reżyserka – była przerażona i wyjawiła tajemnicę przyjacielowi swojej wpływowej rodziny, zajmującemu ważne stanowisko wojskowe. Zdecydowano o przeniesieniu ciała do Włoch, co – jak powiedział Cabanillas – zostało osiągnięte „dzięki aktywnej i bardzo szczególnej interwencji Kościoła (katolickiego)”.

Los szczątków Evity był dla Argentyńczyków tajemnicą aż do 1970 roku. W tym samym roku grupa młodych Montoneros porwała i zamordowała byłego prezydenta Aramburu, oskarżając go między innymi o spowodowanie zniknięcia ciała.

W listopadzie 1974 roku ciało byłej pierwszej damy wróciło definitywnie do swojego kraju, gdzie zostało zmumifikowane, odrestaurowane i wystawione wraz z ciałem jej męża – nim – w zamkniętej trumnie– w krypcie pogrzebowej rezydencji prezydenckiej w Olivos. Obecnie ciało Evity Perón znajduję się w grobowcu na najdroższym i ekskluzywnym cmentarzu w Buenos Aires – Cementerio de Recoleta, który do dziś, 70 lat po jej śmierci, nadal jest najczęściej odwiedzanym cmentarzem przez turystów z całego świata.

Historia ciała Evity Perón to opowieść o jej niezwykłym życiu, a także o trudnych wydarzeniach, jakie miały miejsce po jej śmierci. Jej miejsce pochówku stało się symbolem jej znaczenia dla Argentyny i świata, a także fascynacją związaną z jej osobą.

Inne ciekawostki:

• Ochroniarzem Evy Perón był nazi Otto Skorzeny, mówi się że był jednym z ulubionych żołnierzy Hitlera, który zasłynął z uratowania Benito Mussoliniego z hotelu w środku Apeninów we Włoszech, gdzie przebywał w więzieniu, dzięki czemu włoski przywódca uratował się przed wydaniem aliantom. Podczas II wojny światowej nazywany był „najniebezpieczniejszym człowiekiem w Europie”. Po wojnie udał się do Buenos Aires w Argentynie, gdzie został asystentem prezydenta Juana Domingo Peróna i ochroniarzem swojej żony Evy Perón, z którą – według plotek – miał nawet romantyczny związek.
• Codziennie 26 dnia każdego miesiąca odbywały się procesje z pochodniami dla upamiętnienia dnia śmierci Evity i każdego dnia o 20:25 w radiu można było usłyszeć: „Jest dwadzieścia pięć po dwudziestej, kiedy Eva Perón weszła do nieśmiertelność”.
• Eve Perón ubierali tacy projektanci jak Christian Dior czy Balmain.
• Eva Perón chorowała na raka szyjki macicy. Była poddana histerektomii, oraz jako pierwsza kobieta w Argentynie przyjęła chemioterapię.
• W latach 1952–1955 podręczniki do czytania w szkołach podstawowych zawierały przesłania potwierdzające dobroć peronizmu i jego przywódców Evy i Peróna, i w ten sposób dobroć Evity i Peróna została zaszczepiona w umysłach dzieci, gdy uczyły się czytać. Na bardziej zaawansowanych kursach lekturą obowiązkową była książka „Powód mojego życia”.

Źródła:

• BBC: https://www.bbc.com/mundo/noticias-america-latina-62185500
• “Santa Evita” (1995) Tomás Eloy Martínez
• https://www.bbc.com/mundo/noticias/2015/01/150102_nazi_granjero_agente_irlanda_argentina_amv
• http://evita4.marianobayona.com/lectura.htm
• https://pl.wikipedia.org/wiki/Eva_Per%C3%B3n